Yeşil Pasaport Nedir? Hususi Pasaport Nedir?

Yeşil pasaport, genellikle devlet görevlileri, diplomatlar ve belirli meslek grupları gibi özel statüdeki kişilere verilen bir tür pasaporttur. Yeşil pasaportun resmi ismi hususi pasaporttur. Hususi pasaport, yeşil renkte basıldığı için yeşil pasaportta denir. Hususi, sözlük anlamı olarak özel anlamına geldiği için yeşil pasaport sahiplerine de bazı özel haklar tanınır. Kısaca, hususi pasaport, sahibine normal pasaportlardan farklı ayrıcalıklar ve avantajlar sağlar. Bu ayrıcalıklar kısaca pasaport harcı muafiyeti, vize muafiyeti veya kolaylıklar gibi imtiyazları içerir.

Yeşil (hususi) pasaportlar, sahiplerine uluslararası seyahatlerinde kolaylık sağlayan, bazı ülkelerde vize muafiyeti veya hızlı sınır geçişi gibi avantajlar sağlayan uluslarası geçerliliği olan belgelerdir. Bu pasaportlar genellikle devlet görevlilerine, diplomatik personeline, milletvekillerine, emekli askerlere, belirli sporculara, yüksek ihracat yapan şirket yöneticilerine veya avukatlara verilir.

Son güncellenme tarihi: 21/12/2024

Yeşil (hususi) pasaport aşağıdaki şartları taşıyan kişilere verilir. Yeşil pasaport ile hususi pasaport aslında aynı anlamdadır. İşte yeşil (hususi) pasaport alabilecek kişiler;

• Türkiye Büyük Millet Meclisi eski üyeleri ve eski Bakanlar,
• Kadro derecesi 1., 2. ve 3. derece olarak çalışan veya  bu kadro derecesinden çalışmakta iken emekli olan devlet memurları,
• 1., 2. ve 3. derece kadro karşılığı çalışan ve bu derecelerde sözleşmeli olarak çalışmakta iken emekli olan devlet memurları,
• Kadro karşılığı olmaksızın çalışıp emekli kesenekleri 1., 2. ve 3. derece üzerinden kesilerek T.C. Emekli Sandığına yatırılan çalışanlar ile bu durumda çalışırken emekli olan sözleşmeli devlet memurları
• Özelleştirme kapsam ve programına alınan ve özelleştirilen T.C. Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Emlak Bankası çalışanlarından
  • Özelleştirilmeden önce hususi pasaport alma hakkını elde etmiş bulunmak,
  • Kuruluş sermaye payının en az %51’i devlete ait kamu kuruluşu olmak,
  • Sosyal Güvenlik yönünden T.C. Emekli Sandığına bağlı olmak,
  • Kamu görevlisi olmak,
  • 4603 Sayılı İş Kanununa tabi olmak şartlarının tamamını taşıyan ve bu şartları taşırken emekli olan veya çekilen personel
• Özelleştirilen Türk Telekom Müdürlüğü çalışanlarından;
  • Özelleşmeden önce hususi damgalı pasaport alma hakkını elde ekmiş bulunmak,
  • Kapsam dışı personel statüsünde çalışması şartlarının tamamını taşıyan veya bu şartları taşırken emeklilik/çekilme sebepleri ile vazifelerinden ayrılanlar
• Yukarıdaki maddeleri sağlayan yeşil pasaport alabilecek durumda bulunanların eşlerine, reşit olmayan çocuklarına ve evli bulunmayan, iş sahibi olmayan öğrenimine devam eden kız ve erkek çocukları (Açık Öğretim Lisesi, Açık Öğretim Fakültesi dâhil öğrenim gördükleri okuldan öğrenci olduğunu belgelemek şartı ile) 25 yaşını dolduruncaya kadar,
• Yukarıdaki maddeleri sağlayan yeşil pasaport alabilecek durumda bulunanların ergin olmayan veya ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan öğrenimi devam eden çocuklarına 25 yaşının ikmaline kadar, yine ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan, aynı zamanda bedensel, zihinsel veya ruhsal özürlerinden en az biri nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda olduğu resmi sağlık kurumlarının düzenlediği sağlık kurulu raporu ile belgelenen çocukları,
• Diplomatik pasaport verilmesini gerektiren vazifelerden başka herhangi bir resmi vazife ile veya kendi hesaplarına yabancı ülkelere gidecek Diplomatik pasaport sahipleri,
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulu üyeleri için, T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilme ve emekli keseneklerinin bu derecelerden kesilmesi şartı aranmadan, emeklilik veya çekilme sebepleri ile vazifelerinden ayrılmış olanlar

yeşil (hususi) pasaport alma hakkına sahiptir.

Ayrıca, son 3 yıllık ortalamada belirli bir ihracat ortalamasının üzerindeki şirketlerin sahipleri, ortakları ve çalışanları hususi pasaport hakkından yararlanabilecek, ayrıca firmanın sahip veya ortaklarının bir tüzel kişi olması halinde bu tüzel kişiliğin sahipleri, ortakları veya çalışanlarına da hususi damgalı pasaport verilebilecektir.

Son 3 yıllık ihracat ortalamasında aranan şartlar;

• Eğer ihracatınız 500.000 Dolar-10 Milyon Dolar arasında ise 1 (bir),
• Eğer ihracatınız 10-25 Milyon Dolar arasında ise 2 (iki),
• Eğer ihracatınız 25-50 Milyon Dolar arasında ise 3 (üç),
• Eğer ihracatınız 50-100 Milyon Dolar ise (4) dört,
• Eğer ihracatınız 100 Milyon Dolar üzerinde ise 5 (beş) kişi

yeşil (hususi) pasaport alma hakkına sahiptir.

Ayrıca 15 yıl ve üstünde meslek kıdemi olan avukatlar yeşil (hususi) pasaport alma hakkına sahip kılınmıştır.

Yeşil (hususi) pasaport, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına özel bir hizmet pasaportudur ve belirli kriterleri karşılayan kişilere verilir. Yeşil (hususi) pasaport almak için yukarıdaki koşulları sağlamanız gerekir. Eğer yukarıdaki koşulları sağladıysanız, çalıştığınız kurum aracılığı ile öncelikle yeşil (hususi) pasaport için gerekli evrakları tamamlamalı ve İç İşleri Bakanlığına talep dilekçesi göndermelisiniz.

Talep dilekçesi onaylandıktan sonra, nüfus müdürlüğünden randevu almanız  ve yeşil (hususi) pasaport için gerekli evraklar ile randevuya gitmeniz gerekmektedir.

Yeşil (hususi) pasaport için harç bedeli olarak sadece defter bedeli yatırılacağı için nüfus müdürlüğüne gitmeden önce bu bedeli yatırmanız gerekmekte olduğunu unutmayın. Pasaport işlemleri tüm pasaport türlerinde aynı işleme tabidir. İlk kez pasaport işlemi yapacaksanız pasaport işlemleri yazımızından detaylı bilgi edinebilirsiniz. Ayrıca 2024 pasaport ücretleri sayfasından defter bedelinin ücreti hakkında bilgi alabilirsiniz.

Yeşil (hususi) pasaport başvurunuzu tamamladıktan sonra, pasaportunuz PTT  aracılığı ile adresinize kargo ile iletiliyor.

Yeşil pasaportun geçerlilik süresi 10 yıldır. Daha önce 5 yıl olarak verilen yeşil pasaport süresi, İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklama ile 5 yıldan 10 yıla çıkartılmıştır.

01 Haziran 2010 tarihinden sonra düzenlenmiş ve iptal edilmemiş olan yeşil (hususi) pasaportların süresi kanunda belirtilen sınırlamaları aşmayacak şekilde en fazla 5 yıl uzatılabiliyor. Yeşil (hususi) pasaport uzatma işlemleri için il Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğüne şahsen müracat edilmesi gerekiyor.

Hususi pasaport, yani yeşil pasaport, pasaport harç bedelinden muaftır. Eğer hususi pasaport – yeşil pasaport başvurusunda bulunacaksanız sadece defter bedeli ücretini ödemeniz gerekmektedir. Eğer bordro pasaport yani umuma mahsus pasaport başvurusu yapacaksanız pasaport ücretlerini öğrenmek için pasaport ücretleri 2024 yazımızı incelemelisiniz.

Hususi pasaport yani renginden dolayı yeşil pasaport olarak da bildiğimiz pasaportların pratikte çok önemli 3 avantajı vardır;

1. Yeşil pasaport sahipleri pasaport çıkartırken pasaport harç bedeli ödemezler.
2. Yeşil pasapaport sahipleri 146 ülkeye vizesiz seyahat edebilir.
3. Yeşil pasaport sahipleri Avrupa’da Schengen bölgesi ülkeri de dahil olmak üzere 31 ülkeye vizesiz seyahat edebilir.

İşte hususi pasaport ile vizesiz seyahat edebileceğiniz ülkeler…

Yeşil (hususi) pasaport almak için gerekli belgeler 2024 güncel listesi şöyle;

• Çalışanlar için, çalıştıkları kurumun yetkili amiri tarafından onaylanmış matbu talep formu (emekli olan veya çekilme sebebiyle kurumlarıyla ilişiği kesilen hak sahipleri pasaport başvuru formlarını bulundukları ilin pasaport şube müdürlüklerinden temin edebilirler)
• Emekli olma veya görevden çekilmek (istifa) suretiyle görevlerinden ayrılmış olanların emekli olduğu veya ayrıldığı tarihteki unvan ve kadro derecesini gösteren, kurumlarından alacakları mühürlü belge
• 01.08.1997 tarihine kadar İçişleri Bakanlığı tarafından, bu tarihten sonra İl Emniyet Müdürlükleri tarafından “Emekli” sıfatıyla kendisine, eşine veya çocuklarına düzenlenmiş hususi pasaportlarının değiştirilmesi talebinde bulunanların emekli cüzdanlarının aslı ve fotokopisi
• Nüfus cüzdanının aslı (TC Kimlik numaralı)
• Son 6 ay içinde çekilmiş 2 adet biyometrik vesikalı fotoğraf (yurt dışı başvurular için 1 adet yeterlidir)
• Varsa daha önceden alınmış pasaportlar
• Pasaport cüzdan bedelinin yatırıldığına dair dekont (yurt dışında, başvurulan konsolosluğa yatırılmaktadır)
• Hususi pasaport başvuruları yurt içinde yalnızca İl Emniyet Müdürlüklerince kabul edilmektedir.
• Hususi pasaportlar harca tabi değildir. Başvuru sahiplerinden yalnızca pasaport cüzdan bedeli alınmaktadır.
• Başvuru sahibinin durumuna göre talep edilebilecek diğer belgeler
  • Reşit olmayan çocuklardan, anne ve babaları ya da kanuni temsilcilerinin noterden veya pasaport şubesine bizzat gelerek verecekleri muvafakatname
  • Mahcurlar (kısıtlı, zihinsel engelliler) için başvurulacaksa, mahkeme tarafından atanmış vasisinin noterden veya bizzat pasaport şubesine gelerek vereceği muvafakatname
  • Hak sahibinin vefatı durumunda eşinin vukuatlı nüfus kayıt örneği (hak sahibinin eşinin nüfus cüzdanının medeni durumu kısmının “Dul” ibaresi ile yenilenmesi gerekmektedir)
  • Başvuru sahibinin eşinin ve 7 yaşından gün almış çocuklarının başvuru sırasında parmak izlerinin alınması gerektiğinden bizzat başvuruya gelmeleri gerekmektedir. Ancak hak sahibinin başvuruya gelememesi durumunda eşinin ve çocuklarının pasaport almalarına ve pasaport işlemlerini yürütmelerine rıza gösterdiğine ilişkin hak sahibi tarafından verilecek muvafakatname, vekaletname ya da taahhütname ibraz edilmesi durumunda, hususi pasaport düzenlenerek kendilerine veya kanuni temsilcilerine teslim edilecektir.
  • Hususi pasaport talebinde bulunan kadın eşinden boşanmışsa ve velayeti kendisinde olan çocuklarına hususi pasaport çıkarmak istiyorsa, vukuatlı nüfus kayıt örneği ya da kesinleşmiş mahkeme kararı
  • Hususi pasaport hak sahibinin yanında,
    • eşine,
    • ergin olmayan (18 yaşını ikmal etmemiş) çocuklarına, (müracaat tarihi itibariyle ay, gün ve yıl dikkate alınacaktır)
    • ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan öğrenimi devam eden çocuklarına 25 yaşının ikmaline kadar (Açıköğretim Lisesi ve Açıköğretim Fakültesi dahil öğrenim gördüğü okuldan öğrenci olduğunu belgelemek şartı ile),
    • yine ergin (18 yaşını ikmal etmiş) olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan; aynı zamanda bedensel, zihinsel ve ruhsal özürlerinden en az biri nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda olduğu resmi sağlık kurumlarının düzenlediği (tam teşekkülü Devlet hastanesinden alacakları) sağlık kurulu raporu ile belgelenen çocuklarına hususi damgalı pasaport verilebilir.
  • Hususi pasaport almaya hakkı bulunduğu sırada vefat edenlerin dul eşlerine, başkasıyla evlenmemiş olmaları kaydıyla hususi pasaport verilir. Dul eşin başkasıyla evlenip boşandıktan sonra nüfus kaydı hususi pasaport almaya hakkı bulunduğu sırada vefat eden eşinin nüfus kaydına dönse dahi vefat eden eşinden dolayı kendisine hususi pasaport verilememektedir. Bu işlemle ilgili olarak, eşinin vefatından sonra kendisinin bir daha evlenmediğini belgeleyen nüfus kayıt örneği getirilmesi gerekmektedir.

Bu arada unutmadan ekleyelim. eğer yeşil pasaportunuz var ise Malta sizin için vizesiz. Yani, Malta’da eğitim almak ve Malta dil okullarına kayıt olmak için herhangi bir vize başvurusu yapmanıza gerek yok.

Yeşil pasaport 6 ay kuralı ya da bazı yerlerde 180 gün, 90 gün diye belirtilen kural aslında kalış süresi ile ilgilidir. Bir çok ülke, yeşil (hususi) pasaporta vizesiz giriş izni vermekte. Fakat vizesiz girmeniz süresiz kalaibleceğiniz anlamına gelmez;

Yeşil pasaport 90 gün kuralı; gideceğiniz ülkede 180 gün içerisinde maksimum 90 gün kalabilirsiniz anlamına gelir. 90 gün hesaplanırken, 1 takvim yılındaki 180 gün içerisinde yaptığınız seyahatlerin toplamı 90 günü aşmamalıdır. Örneğin:

” Türkiye’den Malta’ya vizesiz giriş yaptınız ve bu ülkede 60 gün kaldınız. Sonrasında tekrar Türkiye’ye dönüş yaptınız ve 30 gün sonra, İspanya’ya seyahat ettiniz. İspanya’da maksimum 30 gün kalabilirsiniz. Çünkü son 180 gün içerisinde önce Malta‘da 60 gün, sonrasında ise İspanya’da 30 gün kaldınız. Türkiye’ye dönüş yapmanız size sıfırdan 90 gün hakkı tanımaz. ilk 180 günü tamamladıktan sonra, tekrar 90 gün hakkınız olacağı anlamına gelir.”

Yeşil, yani hususi pasaport çıkartırken, memurluk süresi göz önünde bulunudurulmaz. Memurlukta en yüksek derece 1, en düşük derece ise 13’tür. Memuriyet görevine başlangıç esas alındığında,

• lise mezunları 13’üncü derecenin 3’üncü kademesinden,
• ön lisan mezunları 10’uncu derecenin 2’inci kademesinden,
• lisans mezunları ise 9’uncu derecenin 1’inci kademesinden memuriyet görevine başlar.

Memuriyet başlangıçları farklı derece ve kademelerden başladığı için yeşil pasaport çıkartırken aranan şartların arasında, memuriyette kaç yıl çalışıldığına dair bir koşul bulunmamaktadır. Yeşil (hususi) pasaport alma şartlarında memuriyet derecesi şartı aranır. Yeşil (hususi) pasaport alabilmek için memuriyet derecesinin 1., 2. veya 3. derecede olması gerekmektedir. Kısaca 8 yıllık memur olmanız, 10 yıllık memur olmanız gibi süreler bu pasaportu alma şartlarını karşılamayacaktır.

Aile bireylerinden biri üzerinden yeşil (hususi) pasaport hakkı doğduğunda, aile bireylerinin çocuklarıda yeşil (hususi) pasaport alabilirler. fakat yeşil (hususi) pasaport alma süresi belirli bir yaşa kadar sınırlandırılmıştır. Bu sınır yeşil pasaport 25 yaş kuralı olarak belirtilir. Normal bordo pasaportlarda böyle bir sınır bulunmamaktadır.

25 yaş kuralı hakkında bilmeniz gerekenler;

Eğer yeşil (hususi) pasaport alma hakkınız var ise;

• 18 yaşına kadar yeşil (hususi) pasaport alabilirsiniz.
• 18 yaşından sonra ise evli olmayan ve işi olmayan ve öğrenim hayatı devam eden çocuklarınız için yeşil (hususi) pasaport alabilirsiniz.
• Öğrenim hayatı devam etme şartı, e-devlet üzerinde görünmesi gerekmektedir.
• 25 yaşından sonra anne veya baba üzerinden yeşil (hususi) pasaport alma hakkı bulunmaz.